ProjektProjekt Parku Naturalnego wzdłuż trzykilometrowego brzegu Wisły na wysokości warszawskiego Żerania.
Realizacja
AutorzyKrzysztof Popiński, Magdalena Popińska, Justyna Chmielewska i Anna Jackiewicz
2023 - Park łączy się z nadwiślańskimi terenami tworząc ciągnący się przez cala Warszawę ekologiczny korytarz, na którym stale i konsekwentnie ogranicza się i eliminuje bariery dla zwierząt przemieszczających się wzdłuż rzeki. Projekt polega na przeprowadzeniu jednorazowej interwencji i pozostawieniu jej skutków na długi czas w rękach Natury. Park ma służyć do spacerów i wypoczynku, rozumianego jako relaks bez podejmowania znaczącego wysiłku, z tego względu nie projektuje się żadnych urządzeń do aktywnej rekreacji i treningu. Wyjątkiem jest niewielki plac zabaw przy moście gen. Grota Roweckiego, na północno wschodnim skraju parku, przy planowanych wyjściach z metra. Plac będzie miał naturalną biologicznie czynną nawierzchnię łąkową, koszoną 1-2 razy w roku, na której zostaną rozstawione zabawki z naturalnych materiałów i będzie ocieniony drzewami. Park ma być przestrzenią odwiedzaną w celu uwalniania się od obowiązków związanych z aktywnością – nie wyklucza to biegania, chodzenia, maszerowania, jeżdżenia rowerem ale nie projektuje się bieżni, tras marszowych, torów rowerowych.. Trasy rowerowe zaprojektowano jedynie wzdłuż parku – jako tranzytowe, bez połączeń poprzecznych pomiędzy nimi, dla podkreślenia prymatu pieszego. Można będzie przez park przejechać, a nie zachęca się, by po parku jeździć. Uznano, że zejścia z wału na górny taras powinny być ograniczone do kilku, aby dzieliło je od siebie przynajmniej kilkaset metrów, aby decyzja o zejściu na górny taras nie wynikała z przypadku ani z wyboru krótszej trasy, by była świadomym zagłębieniem się w teren parkowy w celu skorzystania z tego co Park może oferować przechodniom, by ostatecznie zmienić ich w relaksujących się spacerowiczów. Podstawowymi dla powiązań z tkanką miejską są strefy krańcowe Parku przy mostach, w których dostęp uzyskują osoby korzystające z komunikacji publicznej i korona wału przeciwpowodziowego, do której z kierunków poprzecznych będzie prowadzić kilkanaście przejść poprzecznych. Strefa korony wału jest i pozostanie łatwo i bezpośrednio dostępna, zarazem atrakcyjna widokowo, dobrze przewietrzana, korzystająca z sąsiedztwa szerokiego korytarza rzeki i przestrzeni nad nurtem. Zaprojektowano znacząco dużo punktów widokowych na wale, a stosunkowo niewiele – zaledwie osiem zejść do parku, szukając równowagi miedzy umożliwianiem doświadczania natury a jej ochroną. Priorytetowo udostępniono wszystkim spacerowiczom na wale możliwość patrzenia, podziwiania, postrzegania, reglamentując i ograniczając im możliwość doświadczania i penetracji. Znacząco ograniczono możliwość zejścia z wału na górny taras, dążąc do zredukowania antropopresji i wytworzenia u użytkowników odczucia korzystania z dobra o specjalnym znaczeniu. Przestrzeń górnego tarasu jest szczególnie cenna ze względu na sporadyczne i krótkotrwałe zalewanie wodami powodziowymi. Zaprojektowano pozostawienie większości obecnie rosnących drzew i dosadzenie nowych, zaprojektowano obszary wysiewu, obszary do koszenia i utrzymywania łąki i obszary regulowane wyłącznie przez naturalne mechanizmy biologiczne w których nie przewiduje się koszenia i które pozostawia bez ingerencji do naturalnej ekspansji roślin,. Spontaniczna roślinność dopełni założenia przestrzenne Parku, w tych strefach Natura będzie projektantem a projekt jedynie wyznacza granice terytorialne jej swobodnego władania. Zaprojektowano zgrupowanie zadrzewień łęgowych w dynamiczne wyspy inspirowane rozlewiskami płynącej wody o wyraźniej niż obecnie zdefiniowanych granicach. Inspiracją dla zaprojektowanych kształtów są linearne, wyglądające jak rzeka zadrzewienia łęgowe w innych strefach terenów zalewowych nad Wisłą. Dzięki wyraźnemu zdefiniowaniu, nadaniu kształtu nowym „wyspom” utworzonym na bazie istniejących grup drzew łatwiej będzie je zauważyć i ochronić. Pomiędzy nimi wprowadzono nowe osie widokowe. Dolny taras będzie przestrzenią o znacząco ograniczonej ingerencji użytkowników parku – poza przejściami poprzecznymi do nurtu rzeki i pomostami obserwacyjnymi nie zakłada się korzystania z przestrzeni zadrzewionej i zakrzaczonej.